آدرس ایمیل: M_shafai@yahoo.com

مرتبة علمی:  استاد

نام و نام خانوادگی استاد:  محمود شفاعی بجستان

نیمسال تحصیلی: دوم ۹۸-۹۹

گروه: سازه های آبی

دانشکده:   مهندسی علوم آب

تعداد واحد:  ۳

نام درس: مهندسی رودخانه تکمیلی

 دورة تحصیلی: دکتری

جایگاه درس در برنامة درسی دوره:  اختیاری

هدف کلی:

آشنائی و یاد گیری با روش های سازه­ای و غیر سازه­ای برای کنترل فرسایش و مدیریت رسوب در رودخانه های آبرقتی به منظور کاهش خسارات

اهداف یادگیری:

• آشنائی با مشکلات انتقال رسوب رودخانه
• خصوصیات مهم رودخانه های آبرفتی
• مکانیزن رسوبگذاری در رودخانه ها
• پدیده های مرتبط با فرسایش و آبشستگی
• نحوه مدیریت رسوب در رودخانه های مختلف روش های سازه ای

نحوه مدیریت رسوب در رودخانه های مختلف روش های غیر سازه ای

رفتار ورودی:

مواد و امکانات آموزشی:

تخته وایت  بورد. و سیستم پاور پوینت

روش تدریس:

درس به صورت سه واحد نظری و هفته ای دو جلسه دوساعتی ارائه خواهد شد.

وظایف دانشجو:

شرکت در کلاس ها

حل تمرین­های مربوطه

بررسی یک مقاله چاپ شده در سه سال اخیر مجلات معتبر بین المللی که مرتبط با موضوعات ارائه شده در کلاس باشد و ارائه آن به صورت گزارش مکتوب

شیوه آزمون و ارزیابی:

امتحان نهائی ۱۰ نمره

تمرینها (تحویل به موقع و صحیح) ۵/۱ نمره

پروژه­ها ۶ نمره

ارائه پاورپوینت (۵/۲ نمره)

منابع درس:

کتاب مدیریت رسوب با صفحات مستغرق ترجمه محمود شفاعی بجستان انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز

کتاب مکانیک رودخانه ترجمه دکتر جعفرزاده انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد

منابع مختلفی از انتشارات USCorps of Engineers

استانداردهای مختلف از سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در زمینه های مختلف رودخانه

مطالب کلاسی

هفتة یکم

(23/6/98 تا 29/6/98)

آشنائی با درس

آشنائی با نحوه نمره دادن

بیان ضرورت درس مهندسی رودخانه

ذکر مثالهایی از مشکلاتی که رودخانه ها با آن مواجهند

هفتة دوم

(30/6/98 تا 5/7/98)

-مروری بر هیدرولیک جریان در رودخانه ها شامل:

  معادلات حاکم

طبقه بندی جریان

معادلات حاکم بر جریان های یکنواخت

معادلات حاکم بر جریان های غیر یکنواخت

نحوه برآورد مشخصات جریان

آشنائی با جریان های با بستر زبر و نرم و تاثیر آنها بر حرکت رسوب

توزیع عمقی سرعت جریان و آشنائی با روش های مختلف

آشنائی با پارامترهای مهم جریان که در حرکت رسوب نقش دارند و نحوه برآورد آنها

هفتة سوم

(6/7/98 تا 12/7/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

-تعریف رودخانه آبرفتی

- مورفولوژی رودخانه های آبرفتی (طبقه بندی رودخانه ها از نظر شکل و رفتار و موقعیت مکانی)

- تعریف دبی مورفولوژی و نقش آن در ابعاد رودخانه ها

خصوصیات مهم رودخانه های آبرفتی و بیان مشکلاتی که هر رودخانه با آن مواجه هست

هفتة چهارم

(13/7/98 تا 19/7/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

-ارائه روش های مختلف بر آورد دبی های مورفولوژی

- ذکر مثال

- امعرفی اولین پروژه با عنوان تعیین دبی مورفولوژی در یکی از رودخانه های استان که مهلت تحویل آن دوهفته بعد خواهد بود

هفتة پنجم

(20/76/98 تا 26/7/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

انواع فرسایش بستر (عمومی، موضعی و پس رونده)

ارئه نظریه های مختلف آستانه حرکت رسوبات که بر روی بستر رودخانه های با شیب  ملایم و شیب تند قرار دارند

کاربرد نظریه های مختلف آستانه حرکت برای کنترل فرسایش عمومی بستر رودخانه های با شیب تند با ذکر مثال

کاربرد نظریه های مختلف برای تثبیت فرسایش عمومی در رودخانه ها

ذکر مثالهای کاربردی از روش های کنترل فرسایش عمومی

دومین پروژه کاربردی ساماندهی رودخانه کوهستانی که از درون شهر عبور می کند. و تحویل آن دو هفته بعد

هفتة ششم

(27/7/98 تا 3/8/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

ادامه بحث فرسایش عمومی و  طراحی کانال های پایدار با کمک روش های تجربی مختلف که معروف به نظریه رژیم هستند

مکانیزم فرسایش های موضعی در بستر رودخانه

ذکر مثالهائی از قرسایش موضعی بستر رودخانه و تاثیر آن بر شرایط پایداری رودخانه و یا سازه ها

ذکر روش هائی برای کنترل فرسایش موضعی

ذکر مثالهای کاربردی و حل آنها

هفتة هفتم

(4/8/98 تا 10/6/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

فرسایش پس رونده، تعریف و مکانیزم آن

نشکلات بوجود آمده در اثر فرسایش پس رونده

روش­های کنترل فرسایش پس رونده

ذکر مثال های کاربردی

هفتة هشتم

(11/8/98 تا 17/8/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

 آشنائی با دلایل تخریب سواحل رودخانه­ها (مکانیک خاکی و هیدرولیکی)

ذکر مثالهای کاربردی از تخریب سواحل به دلایل مختلف

انواع فرسایش سواحل با ذکر مثال

مکانیزم فرسایش عمومی و معادلات حاکم برای پیش بینی این نوع فرسایش

هفتة نهم

(18/8/98 تا 24/8/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

ادامه فرسایش عمومی و بیان روش های کنترل  و تثبیت فرسایش عمومی

تشریح روش های پوششی، روش­های غیر مستقیم یا مقاوم سازی ساحل رودخانه­ها) نظیرخشکه چینی با سنگ و الزامات روش ، بلوک بتنی، فرش گابیونی، کیسه حاوی مصالح رودخانه­ها، کیسه حاوی مخلوط شن و ماسه و سیمان، لحاف بتنی، بلوک­های بهم پیوسته)

تشریح روش های غیر سازه­ای نظیر پوشش گیاهی

ذکر مثال های کاربردی

تمرین: حل تمرینهای کتاب مکانیک رودخانه فصل ۸ و تحویل آن هفته بعد.

هفتة دهم

(25/8/98 تا 1/9/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

الگوهای جریان عامل فرسایش در رودخانه:

    الگوی اطراف پایه های پل، تکیه گاه پل و موانع در مسیر جریان

    الگوهای واقع در قوس رودخانه­ها

ذکر مثالهای متعدد کاربردی

هفتة یازدهم

(2/9/98 تا 8/9/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

مهاجرت عرضی رودخانه­های مئاندری( مکانیزم و علل آن)

آشنائی روش­های غیر مستقیم یا غیر پوششی یا روش­های اصلاح الگوی جریان به منظور کنترل مهاجرت عرضی رودخانه­ها ( روش های مدیریت رسوب)

حل مثال های کاربردی

هفتة دوازدهم

(9/9/98 تا 15/9/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

طراحی ، اجرا، مراقبت و نگهداری از آبشکن­ها

آبشستگی اطراف آبشکن

ذکر مثالهای کاربردی

پروژه سوم طراحی آبشکن در یکی از قوس­های رودخانه­ای(مهلت جلسه پانزدهم)

هفتة سیزدهم

(16/9/98 تا 22/9/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

انواع روش­های نوین آبشکن

روش­های صفحات مثلثی ، ذوزنقه­ای،‌ آبشکن های نفوذ پذیر، آبشکن باندال لایک، ابشکن نفوذپذیر بالداروآبشکن باندال بالدار

ذکرمثالهای کاربردی

هر یک از دانشجویان در رابطه با روش های نوین آبشکن ها مطالبی جمع آوری و به شکل پاور پوینت ارائه دهند (مهلت جلسه شانزدهم)

هفتة چهاردهم

(23/9/98 تا 29/9/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

ادامه انواع آبشکن ( طراحی و اجرای سازه­های بندوی)

روش صفحات مستغرق (طراحی، اجرا و نگهداری)

ذکر مثال های کاربردی

پروژه چهارم طراحی صفحات مستغرق در یکی از قوس های رودخانه­ای (مهلت جلسه شانزدهم)

هفتة پانزدهم

(30/9/98 تا 6/10/98)

پاسخ به سوالات از مطالب جلسه قبل

طراحی و کاربرد روش­های نوین نظیر صفحات مغروق یا صفحات آویزان

آشنائی با روش­های تزریق جت هوا و یا  جت باد به منظور کنترل مهاجرت رودخانه

حل مثالهای کاربردی

هفتة شانزدهم

(7/10/98 تا 13/10/98)

ارائه پروژه های حل شده توسط دانشجویان

ارائه پاور پوینت توسط دانشجویان در رابطه با روش­های کنترل آبشستگی

آشنائی با نحوه سوالات امتحانی